১৮৫৭ চনত বিদ্ৰোহৰ সূত্ৰপাত কৰা সৈনিক মংগল পাণ্ডেৰ আজি জন্ম জয়ন্তী। পাণ্ডেৰ ব্ৰিটিছ সৈন্যৰ ওপৰত আক্ৰমণ বিদ্ৰোহৰ আৰম্ভণি আছিল আৰু বহুলোকক ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে অস্ত্ৰ গ্ৰহণ কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।
মঙ্গল পাণ্ডে কোন আছিল?
পাণ্ডেৰ জন্ম ১৮২৭ চনৰ ১৯ জুলাইত আকবৰপুৰত হৈছিল। ১৮৪৯ চনত তেওঁ ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীত ৩৪ তম বেংগল নেটিভ ইনফেণ্ট্ৰীৰ ৬ ষ্ঠ কোম্পানীত চিপাহী সৈনিক হিচাপে যোগদান কৰে। ১৮৫০ ৰ দশকত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে জনতাক যথেষ্ট অসন্তুষ্টি দেখা গৈছিল। যদিও কৃষি সম্প্ৰদায়বোৰ কৰৰ গধুৰ বোজাৰ দ্বাৰা ভাৰাক্ৰান্ত হৈছিল, ব্যৱসায়ী আৰু শিল্পীসকলেও ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ নীতিৰ দ্বাৰা তেওঁলোকৰ ব্যৱসায় ধ্বংস হোৱা দেখিছিল।
এই পৰিস্থিতিত এটা নতুন এনফিল্ড ৰাইফলৰ প্ৰৱৰ্তনে প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি কৰে। সৈন্যসকলে অস্ত্ৰটো লোড কৰিবলৈ গ্ৰীজ কৰা কাৰ্ট্ৰিজৰ মুৰবোৰ কামুৰিব লগা হৈছিল। গ্ৰীজ কৰা কাৰ্ট্ৰিজবোৰত গৰু বা গাহৰিৰ চৰ্বি থকা উৰাবাতৰি বিয়পিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। চিপাহীসকলে নতুন ৰাইফলটোক তেওঁলোকৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাসৰ ওপৰত আক্ৰমণ হিচাপে গণ্য কৰিছিল।১৮৫৭ চনৰ ২৯ মাৰ্চ তাৰিখে বাৰেকপুৰৰ এটা গেৰিছনত নিযুক্তি পোৱা পাণ্ডেয়ে ব্ৰিটিছ বিষয়াসকলৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ আৰম্ভ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে।
লেফটেনেণ্ট বাউগ, যিয়ে তেওঁক বাধা দিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। তথ্য অনুসৰি, পাণ্ডেয়ে বাউগ আৰু চাৰ্জেন্ট মেজৰ হিউচনৰ সৈতে যুঁজ দিছিল, আনহাতে কমাণ্ডিং অফিচাৰ জেনেৰেল হিৰচিয়ে পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণলৈ আনিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। মঙ্গল পাণ্ডেক ১৮৫৭ চনৰ ৮ এপ্ৰিলত মৃত্যুদণ্ড দিয়া হৈছিল। যদিও মৃত্যুদণ্ডৰ তাৰিখ প্ৰকৃততে ১৮ এপ্ৰিলৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল কিন্তু বিদ্ৰোহৰ যিকোনো সম্ভাৱনা দমন কৰিবলৈ ইয়াক আগুৱাই নিয়া হৈছিল।
অৱশ্যে, পাণ্ডেয়ে ব্ৰিটিছ বিষয়াসকলৰ ওপৰত কৰা আক্ৰমণ এক অনুপ্ৰেৰণা হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছিল।মঙ্গল পাণ্ডেক দেশৰ এজন স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু অনুপ্ৰেৰণাদায়ক ব্যক্তি হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ১৯৮৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁৰ সন্মানত এটা স্মাৰক ডাক টিকট জাৰী কৰিছিল।
